این اصطلاح در فارسی بنام رایانش ابری یا پردازش ابری ترجمه شده است، اما از آنجا که این فناوری هنوز دوران ابتدایی و آغازین خود را میگذراند، هنوز تعریف استاندارد علمی که مورد قبول همه باشد برای آن ارائه نشده، اما بیشتر صاحبنظران بر روی قسمتهایی از تعریف این پدیده هم رای هستند که بر اساس تعاریف موسسه ملی فناوری و استانداردها، اینگونه تعریف شده است: “رایانش ابری مدلی است که برحسب تقاضای شبکه، دسترسی آسان و فراگیر به مجموعه عظیمی از منابع محاسباتی قابل تنظیم (همانند شبکه ها، سرورها، فضای ذخیره سازی، برنامه های کاربردی و سرویس ها) را به سرعت و بدون دخالت سرویس دهنده به راحتی ممکن می سازد.”
منظور از رایانش ابری استفاده از منابع محاسباتی (سخت افزار و نرم افزار) مجموعه ای از سرورها از طریق یک شبکه متصل به یکدیگر است. به عبارت دیگر در این روش، بجای اینکه کاربر (یک کاربر معمولی یا حتی یک سازمان بزرگ) سخت افزار، نرم افزار، منابع ذخیره سازی و … مورد نیاز خود را بر روی کامپیوتر شخصی و یا سرورهای اختصاصی خود پیاده سازی نماید، از طریق هر کامپیوتر متصل به شبکه خدمات را بصورت آنلاین دریافت می نماید. نرم افزارها به صورت متمرکز بر روی سرورهای سمت سرویس دهنده با اتصالات پر سرعت به شبکه اینترنت وصل می شوند و کاربر می تواند به تمامی این نرم افزارها از طریق اینترنت دسترسی داشته باشد. در این روش فایلهای کاربر نیز بر روی سرور ذخیره شده و از هر کامپیوتر متصل به شبکه قابل دسترسی هستند.
ابر در حقیقت، تصویری است انتزاعی از شبکه ای عظیم و توده ای که حجم آن مشخص نیست، ما نمی دانیم از چه میزان منابع پردازشی تشکیل شده است. ابعاد زمانی و مکانی یکایک اجزای آن نیز شناخته نیست، نمی دانیم سخت افزار ها و نرم افزارها کجای این توده – cloud – قرار دارند، اما آنچه را که ارائه می نماید، می شناسیم. مثال ملموسی که می توان ارائه نمود برق است. برای اینکه از وسایل و تجهیزات برقی در خانه یا محل کارتان استفاده کنیم لازم نیست یک ژنراتور یا کارخانه برق در خانه تان داشته باشیم، بلکه به ازای هزینه مشخصی برق را اجاره می کنیم.
در پردازش ابری یا Cloud Computing نیز سازمان ها و افراد برای نرم افزار، سخت افزار یا شبکه پولی پرداخت نمی کنند، بلکه توان محاسباتی و سرویس های نرم افزاری مورد نیازشان را خریداری می کنند. این ایده در واقع صرفه جویی بزرگ و بهره وری زیادی در منابع IT را به همراه خواهد داشت.
پردازش ابری به ما اجازه می دهد به تمام برنامه های کاربردی و اسناد خود، از هر جایی از دنیا دسترسی پیدا کنیم و ما را از گرفتاری های استفاده از کامپیوترهای دسک تاپ رهایی می بخشد و کمک می کند با دیگران راحت تر تبادل و همکاری داشته باشیم.. اما Cloud Computing برای همه مناسب است؟ این پدیده مانند هر پدیده دیگری نقاط قوت و ضعف خود را دارد. این روش یک تغییر بسیار عمده را در چگونگی ذخیره سازی اطلاعات و اجرای برنامه های کاربردی به وجود آورده است. به جای قرار گرفتن برنامه های کاربردی و داده ها بر روی یک کامپیوتر شخصی منفرد، همه چیز بر روی ابر یا Cloud که مجموعه ای متشکل از چندین کامپیوتر و سرور است که از طریق اینترنت به آن ها دسترسی می یابیم میزبانی می شود.
شاید بتوان به صورت کلی و از نگاه کاربر رایانش ابری را معادل نرم افزارهای تحت وب نامید. در واقع اگر ما از نرم افزارهای تحت وب که توسط سرویس دهندگانی مانند Google و Microsoft ارائه شده استفاده نماییم، در عمل از پردازش ابری بهره مند شده ایم. هر کدام از اپلیکیشن های مبتنی بر وب از جمله Gmail ،Google Calendar ،Hotmail،Dropbox و Google Doc بر مبنای رایانش ابری تعریف شده اند. زمانی که به هرکدام از این سرویس ها متصل می شویم در واقع به منبع گسترده ای از سرورهای موجود در اینترنت متصل شده ایم. نیاز نیست که کاربر حتما از مرورگر وب استفاده کند، در حال حاضر اکثر نرم افزارها به دلیل سهولت در استفاده به صورت web-based ارائه می شوند. اما این به آن معنی نیست که تنها روش استفاده از Cloud Computing می باشد. به عنوان مثال سرویس DropBox نیاز به داشتن مرورگر ندارد و برای انتقال فایل می توان از نرم افزار نصب شده سمت کامپیوتر یا موبایل خود استفاده نمود. اما در برای دسترسی Gmail اغلب از مرورگر استفاده می کنید.
این روش مزایای بسیار زیادی دارد. به جای اینکه کاربران، شرکت ها و یا سازمان ها مجبور به تهیه و نصب تمامی امکانات مورد نیاز ارائه سرویس را خود انجام دهند، خدمات راه اندازی شده و قابل دسترسی را در به صورت اشتراکی استفاده می نمایند. بدین ترتیب تمامی کاربران در هر لحظه دسترسی به سرویس های مورد نیاز خود دارند و فایل های تولید شده را نیز بر روی سرورها ذخیره می کنند که نیاز به نگهداری، تهیه نسخه پشتیبان و مدیریت نسخه ها را برطرف می کند.
در حال حاضر شرکت های زیادی در دنیا خدمات Cloud Computing ارائه می کنند که افراد عادی یا حتی سازمان ها می توانند در ازای پرداخت مبلغ معینی از طریق اینترنت به سرویس های موجود بر روی سرورهای آنها دسترسی پیدا کند. بدین ترتیب دسترسی به خدمات از هر نقطه متصل به اینترنت ممکن خواهد بود. از جمله این شرکت ها Google می باشد که سرویس های آنلاین خود مانند پست الکترونیکی را در اختیار کاربران قرار می دهد. سازمان ها نیز می توانند به جای راه اندازی داخلی Mail Server در شبکه خود با تهیه اشتراک از Google به صورت اختصاصی خدمات دریافت نمایند.
